نهادینه کردن پژوهش دانش آموزی در جامعه

کنجکاوی و تحقیق از تمایلات طبیعی هر انسان است و میل به شناخت امور، کشف اسرار، پرده برداری از مجهولات، درک واقعیت های نهانی فطری و غریزی انسان است و از همان کودکی پدیدار می شود. علاوه بر این توسعه پایدار، بدون آموزش و هر دو بدون نهادی شدن تحقیق به فعل در نمی آید.

پژوهش و تحقیق باید در حل معضلات جامعه و سایر عرصه ها نقشی اساسی و تعیین کننده داشته باشد. ارتقای فرهنگ پژوهش و استقرار نظام تحقیق لازمه یک الگوی مطلوب از توسعه می باشد.

اهمیت تحقیق و پژوهش

از آنجا که جهان با سرعتی وصف ناشدنی به سوی پیشرفت و تکنولوژی گام بر می دارد و در حرکتی چند سویه هم به سوی پیچیدگی می رود و هم به سوی گستردگی علم پیش می رود لزوم وجود پژوهش و پژوهشگر بیش از پیش احساس می شود.

در دنیای امروز دانایی یکی از محورها و شاخص های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه محسوب شده و یک از فاکتورهای توسعه به شمار می رود.

نقش تحقیق و پژوهش در یادگیری نیز بسیار مۆثر است «برونر» معتقد است:

هدف آموزش، انباشتن ذهن دانش آموزان از معلومات نیست بلکه هدف این است که یادگیرنده به تفکر منطقی دست یافته و برای خود تفکری منطقی و روحی جستجو گر بیابد.

با نهادینه کردن پژوهش در برنامه آموزشی دانش آموزان از همان سال های اولیه تحصیل، زمینه برای رشد وشکوفایی و بروز خلاقیت و نوآوری فراهم می شود.

عوامل موثر در نهادینه کردن پژوهش و تحقیق در مدرسه و جامعه

امروزه توسعه و رشد یکی از مهم ترین مباحثی است که توجه کشورهای در حال توسعه را به خود معطوف داشته است. محدودیت منابع انرژی و نیروی کارآمد انسانی رقابت فشرده ای میان این کشورها در زمینه دست یابی به راه هایی که بتواند آنان را هر چه سریع تر به سر منزل مقصود برساند ایجاد نموده است.

برای نیل به هدف مقدس توسعه « فرهنگ پژوهش در مدارس» به نظر می رسد که ابتدا باید در نگرش آموزش و پرورش تغییراتی حاصل گردد. بدیهی است که پایه و اساس هر اندیشه ای در آموزش و پرورش بستگی به حمایت دست اندرکاران تعلیم و تربیت آن کشور را دارد که در ذیل به نقش نظام آموزشی و نقش معلمان در این زمینه اشاره می شود:

نقش نظام آموزشی در نهادینه کردن فرهنگ پژوهش و تحقیق در مدارس

آموزش و پرورش باید از نظامی پویا برخوردار باشد به طوریکه علم و پژوهش در آن نهادینه شده و پژوهش دانش آموزان جایگاه موقعیت واقعی خود را در نظام آموزشی بازیابد. اگر چنین شود حس کنجکاوی و اشتیاق به تحقیق در آنان تقویت می گردد و استعدادهای بالقوه به بالفعل تبدیل می گردد.

محتوای کتب درسی باید به گونه ای باشد که انگیزه به تحقیق و پژوهش را در دانش آموزان برانگیزد فعالیت هایی بعد از هر مبحث درسی تهیه می گردد تا منجر به کنجکاوی دانش آموزان شده و آنها را به سمت تحقیق سوق دهد.

انجام فعالیت های فوق برنامه و تدوین مسابقات علمی، فرهنگی، هنری، ارایه مقالات پژوهشی و تحقیقاتی توسط دانش آموزان نیز گامی در جهت فرهنگ تحقیق و پژوهش در آموزش و پرورش است که به ورود پژوهش و تحقیق در صحنه تعلیم و تربیت کمک می نماید.

نقش معلم در نهادینه کردن فرهنگ پژوهش

معلمان منبع اصلی تولید دانش هستند. معلم در فرهنگ جامعه مترادف با تحقیق و پژوهش و مطالعه است و این فرهنگ باید در بین معلمان عملیاتی شود و جدای از چارچوب بخشنامه ها و مسابقات در سبد کلیه شهروندان قرار گیرد. همچنین اگر دانش آمو زان با مطالعه و تحقیق انس بگیرند و از خواندن آن لذت ببرند جامعه فردا با شهروندانی محقق و آگاه مدیریت خواهد شد.

معلمان نخستین مشعل داران پیشرفت فکری دانش آموزان هستند. معلمان مجرب با درک و فهم برای پر بار کردن هر چه بیشتر درس در تمام زندگی به دنبال اندیشه ها و مطالب تازه هستند. آنان به دانش آموزان می آموزند که چگونه عملی فکر کنند. منطقی بیاندیشند. چگونه مشاهده کنند و مشاهدات خود را تنظیم نمایند. چگونه حدس بزنند و. . . .

معلمان باید بتوانند فعالیت های علمی دانش آموزان را برنامه ریزی و هدایت کرده و روحیه تعاون و هم فکری را در آن ها تقویت کنند. برای نیل به این مقصود معلمین خود باید پژوهشگر باشند و با آن ها مشارکت و همکاری داشته باشند.

در این راستا لازم به ذکر است که ابتدا باید ریشه ها و عوامل ایجاد بی علاقگی را به تحقیق در بین معلمان جستجو کرد و سپس زمینه ورود علمی اثر بخش آنان را به فرآیند پژوهش ایجاد کرد.

تأکید بر شیوه های «یادگیری پژوهش محور» با هدف یادگیری بر اساس تحقیق و ارائه پژوهش سبب می شود دانش آموز خود به دنبال کشف مجهولات رفته و معلم جز نقش هدایت گر و راهنما نداشته باشد.

طرح «معلم پژوهنده» نیز در اصلاح شیوه یاددهی یادگیری در روند آموزشی و پرورشی تأثیراتی مثبت داشته است. همچنین ایجاد تشکلی به نام «رابطان پژوهش مدارس» تلاش برنامه ریزی شده ای برای شکوفایی استعدادهای نهفته جامعه فرهنگی است(داودی، گوهری، 1392-تبیان).

نقش لکوایران در پژوهش دانش آموزی

باتوجه به ضرورت  و  اهمیت  پرداختن به تحقیق و پژوهش دانش آموزی، فرزندان ایران زمین نیازمند حمایت همه جانبه در زمینه های مختلف می باشند. همانطور که از نقش نظام آموزشی و معلمان در این زمینه نباید غافل بود، میتوان گفت که لزوم آموزش های تخصصی در این حوزه به دانش آموزان نیز ضرورت می نماید.

لکوایران، سالیان سال است که در راستای اهداف پژوهش محور دانش آموزی خود اقدام به برگزاری دوره های پژوهشی، تحت عنوان رشته لکوپد و یا سازه های خلاق کرده است.

دانش آموزان پس از آموزش تخصصی و اصولی موارد متنوع، می توانند در جشنواره های مختلف کشوری و جهانی نیز شرکت فعال داشته باشند. این جشنواره با عنوان جشنواره ملی خلاقیت های علمی- پژوهشی لکوکاپ ایران، همه ساله در لکوایران برگزار می گردد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا ثبت نام با شماره 26323611-021 تماس حاصل نمایید.